De eerste plannen voor uitbreiding van de geitenstallen van Gerrit de Groot in Nagele dateren van bijna 10 jaar geleden. Vorig jaar werd een nieuwe stal gerealiseerd nadat de vergunningen eindelijk rond kwamen. ‘Alles bij elkaar is het een grote investering, maar het is veel prettiger werken en mijn laatste grotere kunstje als ondernemer. Een mooie uitdaging.’
Gerrit de Groot (55) groeide op tussen de koeien, maar stapte daar ruim voor de eeuwwisseling uit. In 2000 koos hij voor de koop van een geitenbedrijf nabij Nagele en startte met het melken van enkele honderden geiten. Zo’n tien jaar later waren dat er al bijna 1200 stuks met bijbehorende opfokgeiten.
De melkprijs in de geitensector was rond die jaren veelal niet al te best en dat aantal was ook nodig om een inkomen te halen. De gebouwen waren echter te beperkt om al de geiten goed te herbergen en ook nog eens goede resultaten te halen.
De ondernemer vroeg een vergunning aan voor een nieuwe stal en een uitbreiding tot 1500 geiten. ‘Niet zozeer om groot te groeien, al is het nadeel van kleinschaligheid wel dat je altijd zelf en alleen het werk moet doen. Dat wilde ik daarom graag anders.’
Bovendien was het erf op plekken niet efficiënt ingericht. Onder andere de mestopslag wilde hij graag anders en ruimer inrichten. De Groot stapte daarom naar de buurman om een halve hectare aangrenzende grond bij te kopen. Met de nodige inzet, overleg en kosten maken lukte dat uiteindelijk. Niets leek een voortgang van de bouwplannen meer in de weg te staan.
Q-koorts legt boel stil
Echter, juist toen deed de q-koorts zijn intrede. De gemeente Noordoostpolder stelde daarop dat ze voor geitenbedrijven geen vergunningen voor nieuwbouw of uitbreiding wilden afgeven. ‘Daar heb je dan mee te doen. De boel lag stil.’
De ondernemer had een adviesbedrijf in de hand genomen, maar zijn contactpersoon vertrok daar na een half jaar. Met de opvolger lukte het niet om verder te komen. De Groot zijn gevoel zei dat hij een andere weg in moest slaan. ‘Bij dit soort processen vind ik het essentieel dat het klikt met een adviseur en dat je stappen maakt. Het gaat om de toekomst van je bedrijf en om veel geld. Dan wil ik iemand hebben waar het goed mee past en waarvan ik echt geloof dat hij of zij zich inzet voor mijn zaak.’
PAS bood openingen
De geitenhouder kwam daarop in contact met Sjoerd Elgersma van Rombou. Die pakte de zaak op en vond openingen. Echter, nieuwe problemen doemden op. Om verder te kunnen moesten er ammoniakrechten komen. ‘Daar zag ik weinig heil in. Dan koop je gebakken lucht. Daarom hebben bewust gewacht tot het PAS in werking werd gesteld. Op 1 juli 2015, net na middennacht, is de aanvraag voor mij door Rombou ingediend. Ik ben ze daarvoor nog steeds dankbaar want dat maakte dat er weer kansen kwamen. Bovendien geloof ik dat je in Nederland er bovenop moet zitten als zich zo’n kans voordoet. De politiek is zo wispelturig, een dag later kunnen ze de regels wel weer veranderen.’
Grondgebondenheidseis
De PAS was binnen waarna er nog een hobbel moest worden genomen: De Groot moest de grondgebondenheid van z’n bedrijf aantonen. Rombou stelde een plan op wat de grondgebondenheidseis in voldoende mate aan kon tonen. De bouwvergunning kon daarna de deur uit en daarna kon ook de bouw van start.
Moderne melkstal
Voor die bouw was het nog wel de vraag of De Groot, naast nieuwbouw en uitbreiding van de stallen, koos voor een nieuwe melkstal of niet. ‘Ik heb de knoop doorgehakt en het gedaan. Nu melken wij sinds februari in de tweede 100-stands buitenmelker van DeLaval in Nederland. Met die keuze ben ik op zichzelf nog steeds blij, al zijn we nog niet vrij van kinderziektes in de melkstal.’
De geitenhouder vertelt dat het kalibreren van de melkstal bij geiten lastiger blijkt dan bij koeienstallen. ‘Het automatiseringssysteem functioneert niet optimaal en soms haalt het systeem melkstellen te vroeg af. Dat is natuurlijk niet de bedoeling. De nieuwe melkstal is er juist gekomen om beter te melken en een hogere productie per geit te realiseren. Die ligt nu op 1.100 kilo per geit per jaar en die zie ik de komende jaren liefst naar zeker 1.250 per geit per jaar groeien.’
Twijfel van doorgaan
De Groot vertelt dat hij in het acht jaar durende proces niet getwijfeld heeft of hij door moest zetten, maar wel hoe hij verder moest als de vergunning rond kwam. ‘Ik ben geen twintig meer’, grapt hij om serieus te vervolgen: ‘Op het gemeentehuis lijken ze niet altijd te begrijpen hoe groot de impact is van acht jaren lang wachten. Dat die vergunning er moest komen, daarvan was ik zeker. Maar ik heb serieus overwogen om de vergunning binnen te halen en het geheel dan te verkopen.’
De reden dat hij ervoor koos toch zelf door te gaan is de liefde voor het boerenvak, de uitdaging en eventueel de mogelijkheid om later een van de kinderen er in door te laten gaan. ‘Of ze dat willen is nog niet bekend en het hoeft ook niet, maar als de kop van de schulden afgewerkt is en deze nieuwe gebouwen nog steeds goed zijn, is de mogelijkheid er tenminste.’
Grote uitdaging
Voorlopig lopen er in Nagele 1600 melkgeiten in de nieuwe stallen welke ook voorzien is van een automatisch voersysteem. De vergunning kwam uiteindelijk rond voor 2000 geiten en 700 stuks jongvee. ‘Elgersma wist dat te regelen en ik heb hem gevraagd om dat dan ook voor elkaar te boksen. Nu die mogelijkheid zich voordeed wilde ik de vergunningsruimte graag ook maximaal benutten’, stelt De Groot.
Samen met twee Poolse medewerkers runt hij het bedrijf. Dat loopt grotendeels naar wens, maar alles met elkaar noemt hij de gemaakte stappen een niet te onderschatten uitdaging. Hij verwacht dat de terugverdientijd zeker op tien jaar ligt. ‘Dat de geitenmelkprijs de laatste jaren goed is, helpt natuurlijk ook. Om die reden heb ik ook gekozen wel een nieuwe moderne melkstal te kopen.’
De Groot stelt ook andere jaren te hebben gekend waarbij er erg weinig werd verdiend in de geitenhouderij. ‘De pieken en dalen zijn veel groter dan bij de koeien. In die sector zie je niet vaak echte uitschieters naar boven. Bij onze sector wel. Dat is mooier werken, maar ook spannender.’